Leiderschap draait om authenticiteit

Als leider van een onderneming of groep mensen is het een vereiste dat je consequent authentiek bent. Helaas is authenticiteit niet iets dat je kunt acteren. Het is een staat van zijn. Je kunt het wel leren. Bijvoorbeeld door coaching. Wat is authenticiteit en waarom is het belangrijk om authentiek te zijn?

Wanneer is iemand authentiek?

Authenticiteit is het vermogen om congruent te zijn met je eigen waarden, ideeën, geloof, behoeften en karakter ondanks de invloed van externe factoren. Het wil eigenlijk zeggen dat je volledig jezelf kunt zijn ongeacht wat anderen mensen zeggen, doen of vinden.

Kanttekening hierbij is dat dit niet wil zeggen dat authentieke mensen zomaar alles zeggen of doen zonder rekening te houden met anderen. Het vermogen dat ze hebben is om trouw aan zichzelf te blijven zonder mensen bewust of onbewust te beledigen of te choqueren.

Waarom is authenticiteit belangrijk voor goed leiderschap?

Het is voor leiders belangrijk om consistent en geloofwaardig te zijn. Leiders geven richting en als die richting telkens verandert zijn ze moeilijk te volgen.

Consistentie en authenticiteit bij leiders

Authentieke mensen laten zich niet snel verleiden om hun mening of geloof bij te stellen. Dat wil niet zeggen dat ze niet openstaan voor nieuwe ideeën en input. Ze verdiepen zich in een onderwerp, vormen een mening en zullen daar aan vast houden zolang het tegendeel niet bewezen is. Ongeacht wat anderen denken en vinden.

Vele regeringen zijn gevallen dankzij authentieke leiders. Ze waren het oneens met het beleid en gingen – vaak tegen de wil van grote menigten in – de strijd aan met het onrecht. José Mujica is zo iemand. Hij streed tegen het dictatorschap in de jaren tachtig in Uruguay. Ondanks dat velen de dictator adoreerde en hem dit 12 jaar gevangenisstraf opleverde bleef hij bij zijn mening. In 2010 werd hij vanwege zijn standvastigheid en consistentie in waar hij in geloof de nieuwe president van Uruguay.

Geloofwaardigheid en authenticiteit bij leiders

Leiders moeten geloofwaardig zijn om gevolgd te kunnen worden. Als men een leider niet vertrouwd zullen zijn adviezen en vragen niet of niet op de juiste opgevolgd worden. Als Fidel Castro had gezegd dat hij denkt dat communisme misschien een goed idee is, had hij nooit een heel land kunnen omvormen. Als hij stellig had gezegd dat communisme een goed idee is, maar men zou twijfel in zijn ogen en houding zien, was het waarschijnlijk ook niet gelukt.

Dezelfde José Mujica die 12 jaar gevangen zat, is bekend geworden als de armste president ter wereld. Hij is vaak geïnterviewd en vertelt graag over hoe bescheiden hij met zijn vrouw leeft. Alles wat hij zegt als het gaat om bescheiden leven komt uit elke vezel van zijn lichaam. Meer authenticiteit is schaars in de wereld.

Kun je authenticiteit acteren?

Hele goede acteurs kunnen heel authentiek over komen. Maar juist als het om verfilmingen gaat van personen die echt bestaan hebben kun je het verschil zien. De acteur Ben Kingsley speelde Ghandi in de gelijknamige film. Hij speelde de rol prachtig, maar als je de filmbeelden van de echte Ghandi er naast zet, zie je net dat kleine verschil wat Ghandi authentiek maakte.

Een ander voorbeeld is de acteur Rami Malek die alom geprezen werd voor zijn rol als Freddie Mercury, de leadzanger van Queen. Zijn stem en optreden zijn in de film nagenoeg gelijk aan de echte Freddie, maar toch kun je in het fragment hieronder zien dat hij niet authentiek is.

De bewegingen van Freddie zijn spontaner en komen recht uit zijn hart. De blik van Freddie is meer innemend. Je ziet dat hij meent wat hij zingt en geniet van het publiek. Bekijk hieronder de verschillen.

Het verschil tussen authentiek en charismatisch leiderschap

Het verschil tussen authenticiteit en charisma bij leiders is dat authenticiteit iets zegt over jezelf en charisma iets zegt over de invloed op anderen.

Hoewel de twee begrippen niet noodzakelijk verbonden zijn, hebben ze wel invloed op elkaar. Een charismatische leider weet door charme of overtuigingskracht andere mensen in beweging te brengen of te overtuigen van zijn eigen ideeën. Authentieke mensen en leiders hoeven deze eigenschap niet perse meester te zijn.

Charismatische leiders kunnen uit zichzelf autoriteit uitstralen zonder dat deze door iemand is gegeven. Het zijn de charismatische personen die als eerste de leiding nemen als een situatie daarom vraagt. Bijvoorbeeld bij een noodzakelijke evacuatie. Authenticiteit speelt hier nagenoeg geen rol in, maar zorgt wel dat de charismatische leider volledig op zijn eigen mening vertrouwd en ongeacht wat mensen ervan zullen denken uitspreekt.

Kun je authentiek leiderschap leren?

Het leren van authentiek leiderschap houdt in dat je een leiderschapsstijl ontwikkelt die oprecht is en trouw blijft aan je eigen persoonlijkheid en kernwaarden. Dit betekent dat een leider consequent is in woorden en daden en leidt met integriteit en transparantie.

1. Ontwikkeling door Coaching: Coaching speel een essentiële rol bij het leren van authentiek leiderschap. Een coach kan zelfontwikkeling vergemakkelijken en individuen helpen hun kernwaarden, overtuigingen en inzichten te identificeren. Dit omvat reflecterende vragen en discussies die leiden tot een dieper begrip van zichzelf. Op deze manier helpt de coach bij het vergroten van het zelfbewustzijn, wat fundamenteel is voor authentiek leiderschap.
2. Uitlijnen van Waarden en Acties: De eerste stap naar authenticiteit is het herkennen en afstemmen van je acties met je waarden. Wanneer je je bewust bent van wat voor jou belangrijk is, kun je beslissingen nemen en acties ondernemen die in overeenstemming zijn met deze waarden. Deze afstemming is cruciaal voor het opbouwen van vertrouwen en geloofwaardigheid als leider.
3. Jezelf Uiten met Moed: De tweede stap betreft de moed om jezelf openlijk en eerlijk te uiten, zelfs als dit ongemakkelijk is of wanneer je geconfronteerd wordt met tegenstand. Authentieke leiders zijn niet bang om hun gedachten en meningen te delen. Het is echter belangrijk om dit op een respectvolle en attente manier te doen om anderen niet te beledigen of frustreren.
4. Angst Overwinnen: Angst kan een aanzienlijke belemmering vormen voor authenticiteit. Dit kan de angst zijn voor oordelen, afwijzing of falen. Authentieke leiders werken aan het overwinnen van deze angsten. Ze begrijpen dat oprecht zijn soms kan leiden tot kritiek, maar ze zijn bereid dit te accepteren als onderdeel van trouw blijven aan zichzelf.
5. Voortdurende Groei en Ontwikkeling: Authentiek leiderschap is geen eindbestemming, maar een reis. Het omvat voortdurende zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling. Een authentieke leider staat altijd open voor feedback en is bereid zich aan te passen en te groeien.
6. Het Opbouwen van Authentieke Relaties: Authentieke leiders richten zich ook op het opbouwen van authentieke relaties met hun teams en belanghebbenden. Ze tonen empathie, luisteren actief en zijn oprecht geïnteresseerd in het welzijn en de ontwikkeling van anderen.