Meer dan woorden: Het realiseren van een bedrijfscultuur gedreven door dankbaarheid.

Heb je dat ook wel eens meegemaakt? Bedrijven die je een heel jaar lang laat zwoegen en als ‘dank’ krijg je een jaarlijks uitje waar je verplicht moet luisteren naar de eindeloze speech van de oprichter. Geen wonder dat er tijdens zulke uitjes wat meer gedronken wordt; van de speeches moet je het meestal niet hebben en van oprechte dankbaarheid ook niet.

Ik heb absoluut niets tegen bedrijfsuitjes; ik heb vaker moeite met slecht voorbereide speeches. Maar eerlijk gezegd kunnen leiders en ondernemingen zoveel meer doen om oprechte dankbaarheid naar hun medewerkers te uiten. In de hectiek van de dag raken deze gebaren soms op de achtergrond, terwijl het in werkelijkheid eenvoudige acties of woorden zijn die enorm veel kunnen betekenen en opleveren.

Ludieke manieren dankbaarheid tonen op de werkvloer

De cultuur van een bedrijf is van cruciaal belang voor het welzijn van de werknemers en het algehele succes van de onderneming. Helaas is er nog steeds een groep managers die van mening is dat het uitbetalen van een salaris voldoende is als blijk van waardering. Echter, voor degenen die begrijpen dat het tonen van oprechte dankbaarheid verder gaat dan alleen financiële compensatie, zijn er tal van creatieve manieren.

Gepersonaliseerde Awards uitdelen

Ik herinner me een van mijn vroegere ondernemingen waar we jaarlijks een awarduitreiking organiseerden. Hierbij werden tien grote flessen champagne uitgereikt, elk met een speciaal awardetiket. Alle werknemers hadden de mogelijkheid om een collega te nomineren voor verschillende onderscheidingen, zoals:

De Collega Award: Voor degene die zich het meest collegiaal gedroeg.

De Funny Award: Toegekend aan de persoon met het grootste gevoel voor humor.

De Fool Award: Voor die ene collega die misschien een foutje maakte, maar waar we allemaal om konden lachen.

De Speedy Gonzales Award: Voor de medewerker die dat jaar het meest productief was.

Bovendien moedigden we mensen aan om zelf categorieën voor te stellen op basis van uitzonderlijke prestaties of gebeurtenissen van dat jaar. Zo werd een keer de ‘Travel Award‘ uitgereikt aan een medewerker die binnen één week op zes verschillende continenten klanten had bezocht.

Het belangrijkste is dat deze awards niet alleen de prestaties erkennen, maar ook de unieke eigenschappen en bijdragen van elk individu. Op deze manier zorgen ze voor een sfeer van waardering en kameraadschap binnen het team.

Afsluiten van ludieke weddenschappen

Binnen onze werkomgeving hebben we altijd waarde gehecht aan humor en het erkennen van de inzet van onze medewerkers. Voor mij is een illustratief voorbeeld hiervan het afsluiten van ludieke weddenschappen. Een nieuwkomer in het team moest direct meerdere avonden overwerken vanwege strakke deadlines, wat typisch was voor een reclamebureau als het onze. Half grappend merkte hij op dat als hij tien jaar lang deze werktijden moest volhouden, hij wel een bijzonder cadeau verwachtte. In een opwelling beloofde ik de door hem geopperde Mercedes.

Een decennium later besloten we natuurlijk deze belofte ‘na te komen’. We kochten een oude, afgetrapte Mercedes en plaatsten deze onder een doek voor de ingang van ons kantoor. We nodigden de nietsvermoedende medewerker uit en onthulden ceremonieel zijn ‘beloofde’ cadeau. Zijn reactie was goud waard: “Ik wist het,” zei hij, duidelijk teleurgesteld maar sportief.

Maar het hoogtepunt kwam een paar seconden later toen zijn vrouw met hun twee kinderen de hoek om kwam rijden in een luxe Mercedes. De opluchting en blijdschap op zijn gezicht was onbetaalbaar.

Handgeschreven kaartjes en berichtjes

In een onderneming waar ik als ad-interim Marketing Director actief was, waren de tijden uitdagend. Om het tij te keren, besloten we tot een radicale koerswijziging en introduceerden we een nieuw platform: ‘TheONE’. Het hele concept draaide om eenheid, individualiteit en waardering. Met slogans als ‘We Are The ONE’ en ‘You Are The ONE’ wilden we een boodschap van verbinding en erkenning overbrengen.

Kleine, doordachte gebaren maakten een groot verschil. Zo plaatsten we stickers op de spiegels in de toiletten met de tekst ‘You’re the Beautiful One’, waardoor medewerkers een glimlach op hun gezicht kregen tijdens dagelijkse routines. Aan de ingang van het kantoor hing een bord met de woorden ‘You’re The One Who’s Always Welcome’, om iedereen bij binnenkomst al een gevoel van waardering en welkom te geven.

Een bijzonder initiatief was de introductie van kaarten voor alle leidinggevenden. Op deze kaarten stond de tekst ‘You’re The ONE that…’, waarna de leider een persoonlijke boodschap kon toevoegen. Deze kaarten werden vervolgens naar het huisadres van de medewerker gestuurd, waardoor de waardering niet beperkt bleef tot de werkvloer, maar ook thuis werd gevoeld.

Originele feedback sessies

In een tijd waarin feedback geven en ontvangen vaak formeel en soms zelfs een tikkeltje stressvol kan zijn, kiezen wij altijd voor een frisse en innovatieve aanpak. In plaats van de traditionele feedbacksessies, besluiten we meestal om er een fun twist eraan te geven.

Voor een aantal van dit soort bijeenkomsten lieten we T-shirts drukken. Op elk shirt stonden het bedrijfslogo, de naam van de drager en een motiverende quote. Na een korte introductie en het aantrekken van de shirts, introduceerden we aan ook de nieuwkomers het eigenlijke plan: een feedbacksessie met een creatieve twist.

Zodra de muziek begon, liepen de medewerkers rond met markers. Ieders taak was om positieve feedback of een compliment te schrijven op de rug van hun collega’s. Om het nog leuker te maken, moedigden we iedereen aan om ook kleine tekeningen of illustraties toe te voegen. Het mooie hiervan was dat je niet direct zag wat anderen over je schreven, wat zorgde voor een spannend en verrassend element.

Met tussenpozen om iedereen de kans te geven bij iedereen een boodschap achter te laten, gingen we door totdat ieders shirt volgeschreven was. Het resultaat? Een uniek T-shirt vol persoonlijke complimenten en positieve feedback voor elke medewerker, ongeacht de onderlinge verhoudingen.

Persoonlijke krachtdieren uit het Sjamanisme 

In veel culturen en spirituele tradities, waaronder het sjamanisme, wordt geloofd dat dieren krachten en boodschappen met zich meebrengen die mensen kunnen helpen begeleiden of inspireren. Deze krachtdieren, of spirituele gidsen, vertegenwoordigen bepaalde eigenschappen of levenslessen die resoneren met individuen.

Het sjamanisme kijkt verder dan het fysieke aspect van dieren en gaat dieper in op de spirituele en symbolische betekenissen die ze dragen. Neem bijvoorbeeld de krokodil. Zijn boodschap is:

Ik neem het leven zoals het is. Er is geen goed of slecht. Alles is een ervaring. Soms beweeg ik mee. Soms hou ik vast en soms laat ik los. Ik vertrouw op mijn oerinstinct en mijn intuïtie en weet wanneer ik vast moet houden of los moet laten.

Met mijn krachtige kaken, staart en huid

lig ik stil in het water…

Ik neem alles zoals het komt

voor nu en ook voor later.

Door voor elke medewerker een persoonlijk krachtdier te vinden dat hun karakter en werkhouding weerspiegelt, is een innovatieve manier om waardering en begrip te tonen. Door de beschrijving en betekenis van het krachtdier met de medewerker te delen, krijgt deze een spiegel voorgehouden. Dit kan leiden tot zelfreflectie en een dieper begrip van hun eigen kwaliteiten en uitdagingen.

Bovendien kan het overhandigen van een symbool of afbeelding van het krachtdier dienen als een blijvende herinnering aan deze waardering en erkenning. Niet alleen voelt de medewerker zich gezien en gewaardeerd om wie hij of zij echt is, maar het kan ook bijdragen aan het bevorderen van persoonlijke groei en ontwikkeling.

Verassingsmomenten

Soms maakt een collega een bijzondere indruk, en dat verdient erkenning. Het is in mijn ogen belangrijk voor leiders en collega’s om hier oog voor te hebben.

Neem bijvoorbeeld de spontane verjaardagstaarten die gebracht worden. Op dezelfde manier kun je als verrassing plotseling de lichten uitdoen en een leuk filmpje of fotocollage laten zien over wat de collega heeft gedaan.

Het is daarbij wel waardevol om deze verrassingsmomenten niet enkel te baseren op zakelijke prestaties. Hiermee laat je zien dat je niet alleen de professionele kant, maar ook de menselijke kant op de werkvloer waardeert.

Bij ons grijpen we bijvoorbeeld jubilea aan om onze waardering te tonen. We maken kleine boekjes met fotocollages, persoonlijke anekdotes, en soms zelfs gedichten of tekeningen. Dit is een warme manier om te laten zien hoeveel we onze collega’s waarderen.

Kostuumdag

In al mijn ondernemingen heb ik veel verschillende evenementen en activiteiten georganiseerd. Maar één ding dat altijd hoog op mijn verlanglijstje heeft gestaan, maar wat ik nog nooit heb gedaan, is het organiseren van een ‘verkleeddag’. 

Het idee is dat medewerkers blindelings een briefje uit een pot trekken met daarop de naam van een collega, zonder dat ze weten wiens naam het is. Vervolgens komen ze op de afgesproken verkleeddag als die specifieke collega verkleed naar het werk.

De rol van leiders bij het creeren van een complimenten cultuur

Er zijn oneindig veel manieren te verzinnen waarop je dankbaarheid kunt tonen als leider, maar uiteindelijk gaat het erom of je als leider aandacht hebt voor het individu. Zie je de prestaties of zie je ook de mens achter de medewerker?

Hier zijn enkele attitudes die essentieel zijn:

Empathie: Een leider moet zich kunnen inleven in de gevoelens en behoeften van zijn medewerkers. Dit helpt om waardering oprecht en betekenisvol te maken.

Authenticiteit: Dankbaarheid van een leider moet authentiek en oprecht zijn. Medewerkers voelen het snel aan als een ‘dankjewel’ meer een routine dan een oprechte waardering is.

Proactiviteit: Wacht niet op speciale gelegenheden. Een leider moet alert zijn op dagelijkse prestaties en momenten om dankbaarheid te tonen.

Luisteren: Echt luisteren naar wat medewerkers zeggen (en niet zeggen) helpt leiders te begrijpen waar en wanneer dankbaarheid het meest nodig en effectief is.

Zichtbaarheid: Leiders moeten zich regelmatig tussen hun teams begeven, niet alleen om hun aanwezigheid te tonen, maar ook om directe interacties en momenten van dankbaarheid te hebben.

Consistentie: Dankbaarheid moet regelmatig en consistent worden getoond, niet alleen tijdens piekmomenten of na grote prestaties.

Onderwijs: Leiders moeten het belang van dankbaarheid benadrukken en teamleden aanmoedigen hetzelfde te doen. Dit kan door training, workshops of gewoon door het voorbeeld te geven.

Openheid voor feedback: Leiders moeten openstaan voor feedback van hun team over hoe zij hun waardering tonen en bereid zijn hun aanpak indien nodig aan te passen.

Inclusiviteit: Zorg ervoor dat iedereen, ongeacht hun rol, positie of achtergrond, zich gewaardeerd voelt. Dit kan betekenen dat je verschillende manieren moet vinden om dankbaarheid te tonen die aansluiten bij de unieke behoeften en wensen van diverse teamleden.

Aanpassingsvermogen: De behoeften en verwachtingen van medewerkers kunnen veranderen. Een effectieve leider herkent deze veranderingen en past zijn of haar benadering van dankbaarheid hierop aan.

Door deze attitudes te omarmen, kunnen leiders een werkomgeving creëren waarin dankbaarheid niet alleen wordt geuit, maar ook diep wordt gevoeld en gewaardeerd door alle medewerkers.

Maar misschien is wel de eerste stap dat leiders ook hun eigen gedrag en houding reflecteren. Vraag jij jezelf wel eens af: “Hoe toon ik dankbaarheid? Doe ik dit vaak genoeg? Hoe kan ik verbeteren?”